Typy mechanizmów blokujących noże
Jeśli kiedykolwiek kupowałeś scyzoryk do codziennego użytku, wiesz, że masz do wyboru przytłaczającą liczbę opcji. Próba zrozumienia wielu typów noży i ich subtelnych różnic może być przytłaczająca. Spośród wielu czynników, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze czegoś tak osobistego jak nóż, mechanizm blokujący jest jednym z najważniejszych. Przed zainwestowaniem w wysokiej jakości nóż, powinieneś wiedzieć, jaki typ blokady, jeśli w ogóle, powinieneś wybrać, w zależności od swoich potrzeb i preferencji.
W tym artykule przedstawimy niektóre z najczęstszych typów mechanizmów blokujących, które można znaleźć w popularnych nożach EDC. Dowiesz się o zaletach noża z blokadą, który typ najlepiej pasuje do twojego EDC i jak działają.
Friction (mechanizm cierny)
Noże Friction są praktyczne, proste i intuicyjne.
Nazwanie noża z mechanizmem ciernym faktycznym "blokującym" nie mówi całej prawdy. Noże z mechanizmem ciernym tak naprawdę się nie blokują. Gdy jest zamknięty, z ostrza wystaje długi koniec. Obracasz ostrze do pozycji otwartej i to wszystko. W pewnym sensie jest to system blokujący, ponieważ twoja ręka uniemożliwia zamknięcie ostrza podczas użytkowania.
Jedną z głównych zalet tych noży jest ich legalność. Są również przyjemne do noszenia, ponieważ są proste i łatwe w użyciu. Ale warto powtórzyć, że te noże nie mają rzeczywistej blokady, więc nie są najlepsze do trudniejszych zadań.
Zalety: Legalność, łatwość użycia
Wady: Nieodpowiednie do trudniejszych zadań, większe ryzyko zranienia się przez przypadkowe zamknięcie ostrza na palcach, nieodpowiednie do kłucia, trzeba uważać na kierunek cięcia
Blokada z obrotowym pierścieniem - Virobloc – głównie firma Opinel
Noże z blokadą pierścieniową są proste, unikalne i intuicyjne. Noże z blokadą pierścieniową są produkowane przez niewiele firm. Najpopularniejszą markę noży z blokadą pierścieniową produkuje Opinel (chociaż w przeszłości Cold Steel również produkował własną wersję). Obracający się pierścień wokół rękojeści ostrza swobodnie się obraca, co pozwala na blokadę w pozycji otwartej lub zamkniętej. Ten system wyróżnia się swoją prostotą i łatwością obsługi, ale kosztem, jeśli chodzi o demontaż. Opinel nazwał to blokadą Virobloc.
Zalety: Łatwość użycia nawet dla osób, które nie używają na co dzień noży składanych, legalność w wielu krajach, dobra bezpieczeństwo blokady
Wady: Wymagana obsługa obiema rękami do otwierania i zamykania noża
Slipjoint - Przegub ślizgowy
Noże z przegubem ślizgowym są klasyczne, niezawodne i tradycyjne.
Noże z przegubem ślizgowym to noże bez blokady. Przeguby ślizgowe wykorzystują napięty pręt grzbietowy do utrzymywania ostrza w pozycji otwartej lub zamkniętej. Zachowaj ostrożność przy cięciu z przegubem ślizgowym. Jakiekolwiek napięcie na grzbiecie ostrza może potencjalnie zamknąć je bezpośrednio na twoich palcach, jednak są one o wiele bezpieczniejsze w użyciu niż noże Friction.
Zalety: Legalność w prawie całym świecie, prostota
Wady: Nie jest to całkowicie mechanizm blokujący, nieodpowiednie do kłucia, trzeba uważać na kierunek cięcia, zazwyczaj konieczność użycia obu rąk
Backlock – lockback
Noże z blokadą Backlock są mocne, klasyczne i proste. Noże z blokadą Backlock (znane również jako lockbacki) zostały spopularyzowane przez firmę Buck Knives w XX wieku. Blokada Backlock opiera się na wycięciu w grzbiecie ostrza i obrotowym wahadle. Wahadło wsuwane jest w wycięcie w ostrzu, podczas gdy zapadka zapobiega nadmiernemu ruchowi lub luzowi ostrza w pozycji otwartej. Naciśnięcie tylnej blokady umożliwia zwolnienie ostrza w celu zamknięcia noża.
Zaletami lockbacku są niezawodna siła, bezpieczeństwo i możliwość obsługi oburącz. „Przycisk” odblokowujący nie przeszkadza podczas użytkowania noża, co oznacza, że nie ma dużego ryzyka przypadkowego zwolnienia blokady. Przy zamykaniu również trzymasz ręce z dala od ostrza, minimalizując ryzyko skaleczenia.
Jedną z wad jest to, że choć zamknięcie blokady jedną ręką jest możliwe, nie jest to proste. Prawdopodobnie będziesz musiał zachować większą ostrożność podczas zamykania ostrza, aby nie spadło ono na palce jak gilotyna.
Zalety: Obsługa oburącz, prostota, bezpieczeństwo i wytrzymałość, łatwe użycie nawet w rękawiczkach
Wady: Możliwie trudniejszy montaż po rozebraniu noża, potrzeba zachowania ostrożności przy zamykaniu jedną ręką, możliwość niewielkiego luzu w pionie – wynikającego z konstrukcji mechanizmu
Tri Ad Lock – tylko firma Cold Steel
Cold Steel jest może najbardziej znany ze swojego wynalazku blokady Tri-Ad®, która w rygorystycznych testach wytrzymałościowych okazała się jednym z najbezpieczniejszych systemów blokujących na rynku. Tri-Ad® lock, zaprojektowany przez znanego projektanta noży i współpracownika Cold Steel, Andrew Demko, wykorzystuje unikalne połączenie funkcji, które wyjątkowo dobrze reagują na pozytywny i negatywny nacisk i został przetestowany na obciążenie do 800 funtów zawieszonych ciężarów.
- Ostrze jest osadzone wokół trzpienia, co zwiększa odporność na zużycie. Trzpień amortyzuje i rozkłada siłę nacisku ostrza.
- Dodatkowa przestrzeń została przewidziana, aby wahadło mogło głębiej wpasować się w wycięcie w miarę upływu czasu i zużycia.
- Cała powierzchnia blokady i sprzęgła ostrza pasują do siebie. Lekko nachylona blokada ma tendencję do naciskania blokady do środka pod wpływem nacisku, a nie na zewnątrz.
- Otwór na zapadkę jest wykonany z dodatkową przestrzenią po obu stronach, aby umożliwić dostosowanie się z czasem i użytkowaniem.
Zalety: Niezwykła wytrzymałość i niezawodność, odpowiedni do ciężkiej pracy, „samoregulacja” w miarę upływu czasu i użytkowania, mechanizm oburęczny, łatwy do użycia nawet w rękawiczkach
Wady: Sprężyna jest bardzo mocna, więc silniejszy kciuk to zaleta, potrzeba zachowania ostrożności przy zamykaniu jedną ręką
Linerlock
Noże z blokadą Linerlock są proste i szeroko dostępne.
W nowoczesnej społeczności nożowej najpowszechniejszym typem blokady jest liner lock. Kiedy ostrze obraca się do pozycji otwartej, napięta część metalu wsuwana jest na miejsce i uderza o końcówkę ostrza. To napięcie utrzymuje nóż zablokowany w pozycji otwartej, z małą szansą lub ryzykiem, że zamknie się on podczas użytkowania.
Jeśli zamierzasz używać noża do trudnych zadań, powinieneś wiedzieć, że blokady liner lock zazwyczaj nie są tak wytrzymałe jak inne systemy blokujące. Są nadal wystarczająco mocne, ale ponieważ zazwyczaj są wykonane z cieńszego kawałka metalu, są bardziej podatne na zużycie w porównaniu np. z masywną blokadą framelock.
Zalety: Prostota, dostępność, łatwa konserwacja i składanie noża
Wady: Teoretycznie bardziej skomplikowane użycie dla osób leworęcznych, dobre do codziennego użytku, ale niekoniecznie do ciężkiej pracy
Framelock
Noże z blokadą Framelock są mocne, niezawodne i powszechne. Blokada ramowa jest bardzo podobna do blokady liner lock. Główna różnica polega na tym, że zamiast metalowej wkładki, która pełni funkcję zapory, do blokowania noża służy sam szkielet noża. Blokady Framelock często występują w nożach z rękojeścią z tytanu, ponieważ tytan jest bardzo odporny na siły skręcające. Ten system blokujący (czasem nazywany Reeve Integral Lock) został wynaleziony i spopularyzowany przez Chrisa Reeve'a.
Ten typ mechanizmu blokującego umieszcza dużą część metalu na ostrzu, zapewniając mocne zablokowanie podczas przebijania, cięcia, krojenia i innych wymagających zadań. Blokady Framelock są widoczne w wielu nożach średniej i wyższej klasy, zazwyczaj wykonanych z tytanu. Na powierzchnię styku często instalowana jest metalowa wkładka, aby zwiększyć trwałość. Ciekawym faktem jest również to, że bezpieczeństwo blokady zwiększa się, gdy nóż jest mocno uchwycony, ponieważ ręka naciska na sam mechanizm blokujący.
Zalety: Wytrzymałość, dostępność, bardzo prosty montaż i demontaż
Wady: Często stosowany w droższych nożach, nie zawsze odpowiedni dla osób leworęcznych, potrzeba zachowania ostrożności przy manipulacji, aby palce nie znalazły się na ostrzu, ponieważ może to utrudnić otwieranie noża.
Compression Lock – tylko firma Spyderco
Noże z blokadą Compression Lock są mocne, unikalne i zabawne.
Compression Lock to system opracowany i opatentowany przez firmę Spyderco. Jak opisują sami, Compression Lock to mechanizm blokujący, który wykorzystuje sprężynę płytkową z podzielonej wkładki w rękojeści do bocznego zaklinowania między rampą na ostrzu a trzpieniem oporowym (lub trzpieniem kowadła). Może to brzmieć skomplikowanie, ale w praktyce system ten wyróżnia się bezpieczną obsługą jedną ręką.
Ball Bearing Lock – tylko Spyderco
Patentowana blokada kompresyjna, która klinuje łożysko kulkowe między solidne kowadło a czubek ostrza. Mechanizm służy również jako blokada do utrzymania ostrza w pozycji zamkniętej. Jest używany podobnie jak Axis Lock, ale zamiast sprężyn Omega, do poruszania mechanizmem używana jest klasyczna sprężyna spiralna.
Jest to bardzo mocny typ blokady, który jest prosty i intuicyjny w użyciu. Można go używać również w rękawiczkach, co jest dużą zaletą, a palce nie znajdują się na drodze ostrza podczas zamykania.
Łożysko kulkowe jest swobodnie zamocowane i obraca się podczas użytkowania, co sprawia, że jest praktycznie niemożliwe do zużycia.
Zalety: Rzeczywiście oburęczny typ blokady, intuicyjny sposób używania i bardzo płynne działanie, wysoka wytrzymałość, możliwość używania również w rękawiczkach
Wady: Ograniczona dostępność modeli z tym mechanizmem
Button Lock
Noże z blokadą przyciskową są niezawodne, wytrzymałe i często występują w nożach automatycznych.
Naciśnięcie przycisku zwalnia blokadę i przejmuje napięcie sprężyny. Wewnętrzny system tłokowy jest odpowiedzialny za blokowanie ostrza zarówno w pozycji otwartej, jak i zamkniętej. W nożach z ręcznym blokowaniem przyciskowym do rozłożenia ostrza potrzebny jest mechanizm otwierający, taki jak flipper lub kołek na kciuk.
Zalety: Bardzo łatwe w użyciu, cała akcja uruchamiana jest przez naciśnięcie przycisku, w nożach manualnych bardzo płynne działanie i bezpieczne użytkowanie, ponieważ palce są poza linią ostrza podczas zamykania
Wady: W niektórych projektach należy uważać, aby przypadkowo nie nacisnąć przycisku podczas użytkowania, co mogłoby zwolnić ostrze.
Stały nóż
Co tu dodać, dla maksymalnej wytrzymałości potrzebny jest stały nóż! :) :)
Typy blokad noży mogą być dość skomplikowane, ale mamy nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu masz już przynajmniej trochę jasności. W codziennym użytkowaniu mniej martw się typem blokady na swoim nożu, a bardziej tym, czy nóż odpowiada Twoim potrzebom i gustowi, ponieważ większość wymienionych blokad jest całkowicie bezpieczna i niezawodna podczas normalnego użytkowania.
